Rond deze tijd van het jaar zijn er altijd wel religieuze mensen die je erop wijzen dat de kerstboom en het vieren van het kerstfeest in december een ‘heidense’ oorsprong hebben en wij als gelovigen toch niet mee zouden moeten (of: mogen) doen met deze zaken. Dat wordt ongetwijfeld gezegd met de beste bedoelingen. Wat ik naar voren wil brengen in deze blog is wat nu de werkelijke oorsprong is van gebruiken als het in huis zetten van een naaldboom en het zoeken naar eieren. Wat is de diepere betekenis van deze attributen en overleveringen?
Tradities als het opzetten van een kerstboom en het zoeken naar paaseieren zouden rechtstreeks uit de Germaanse tradities en mythologie (of van andere volken) afkomstig zijn en we zouden ons er daarom verre van moeten houden. Maar hoe zijn die Germanen dan op het idee gekomen om een naaldboom te versieren met lichtjes? En waarom wordt er juist met Pasen naar eieren gezocht?
lichtfeest
De Germanen vierden eind december met het lichtfeest dat de kortste dag voorbij was en de dagen weer langer werden. Het licht begon op dat moment de duisternis te overwinnen! Dat feest ging dan ook gepaard met veel licht: vuur, fakkels, enz. en het gebruik van de kerstboom is waarschijnlijk daarop terug te voeren. Het licht dat de duisternis overwint: dat is de bijbelse boodschap in een notendop! Die oude Germanen wisten dus blijkbaar wel iets van symboliek.
naaldboom
De kerstboom is een naaldboom. In de natuur zien we om ons heen dat vrijwel alle bomen hun blad hebben laten vallen. De naaldboom niet, die blijft groen en is hiermee een uitbeelding van leven met allemaal hoofdletters: onvergankelijk leven. In deze levende boom hangen wij lichtjes.
Heel vaak wordt in de Schrift licht in verband gebracht met leven en omgekeerd.
Johannes 8
12 Wederom dan sprak Jezus tot hen en zeide: Ik ben het licht der wereld; wie Mij volgt zal nimmer in de duisternis wandelen, maar hij zal het licht des levens hebben.
.
2 Timotheüs 1
10 (…) Christus Jezus, die de dood teniet doet, en onvergankelijk leven aan het licht brengt door het evangelie.
De kerstboom met zijn lichtjes is dus een symbool van leven. Leven dat de dood overwint en de duisternis verdrijft en overwint. De kerstballen in de kerstboom beelden vruchten uit. In onze boom die wij thuis hebben staan, zijn dat gouden, zilveren en blauwe ballen en verder nog: slingers, kleine, ingepakte geschenken (kadootjes) en een piek.
-
Goud: spreekt van onvergankelijkheid. Het roest niet en is niet aan verderf onderhevig. Ook het feit dat de ballen rond zijn, spreekt van onvergankelijkheid. Een cirkel is immers een lijn die niet eindigt.
-
Zilver: spreekt van de losprijs die betaald is voor allen (1 Tim.2:6).
-
Blauw: is hemelsblauw en spreekt van hemelse zaken.
-
Slingers: wij mogen in alles de leer van God, onze Redder, versieren! (Tit.2:10).
-
Geschenken: in Hem hebben wij alles ontvangen en zijn gezegend met alle geestelijke zegen in de hemel in Christus (Ef.1:3).
-
Piek: de piek is de kroon van de boom en spreekt van koningschap. Vaak heeft de piek nog de vorm van een ster ook! (2 Petr.1:19).
Pasen
Ook over Pasen en de bijbehorende aspecten van het vieren van Pasen valt veel te zeggen. Het zoeken naar eieren bijvoorbeeld. Een ei is een beeld van nieuw leven dat verborgen is. Het leven is er wel, maar we zien het (nog) niet. Dat leven zouden we zoeken.
Kolossenzen 3
1 Indien gij dan met Christus opgewekt zijt, zoekt de dingen, die boven zijn, waar Christus is, gezeten aan de rechterhand Gods.
(…)
3 Want gij zijt gestorven en uw leven is verborgen met Christus in God.
.
1 Korinthe 10
31 Of u dus eet, of drinkt, of wat ook doet, doet het alles ter ere van God.
.
Alles in Zijn schepping wijst op Hem, want het is Zijn creatie. Degene die zwak is in het geloof, houdt zich bezig met wat wel en niet mag (Rom.14) en houdt rekening met andere (af)goden. Voor ons, zo zegt Paulus, geldt:
.
1 Korinthe 8
6 er is voor ons maar één God, de Vader, uit Wie het al is en wij in Hem, en één Heer, Jezus Christus, door Wie het al is en wij door Hem.