metanoia

In het bekende gedeelte uit Handelingen 17 waar Paulus op de Areopagus spreekt over de onbekende God, doet Paulus volgens de meeste bijbelvertalingen aan de Grieken waarmee hij in gesprek is, een oproep om zich te bekeren. Bekering is een bekend woord in godsdienstige kringen, maar het is niet het woord dat Paulus hier gebruikt. Ik ontken niet dat het woord bekeren of omkeren voorkomt in de Schrift. Dat is wel degelijk het geval, zie bijvoorbeeld 1 Thess.1:9. Maar dat is niet wat Paulus zegt op de Areopagus:

Handelingen 17
30 God dan, de tijden van onwetendheid overziende, draagt nu overal aan alle mensen op zich te bezinnen.

De woorden die Paulus hier spreekt zijn een conclusie naar aanleiding van zijn betoog dat hij houdt voor deze filosofen. Hij doet een beroep op hun gezonde verstand en wijst op de Ene God, de Schepper van alles en allen. Zij kenden vele goden en daardoor géén God. Elke god die zijn macht moet delen, is immers geen God in de absolute zin. Dat wil zeggen: de Plaatser en Beschikker van alles.

metanoia
Het woord dat in de meeste bijbelvertalingen, zoals de Statenvertaling en de NBG vertaling weergegeven wordt met bekeren, is het Griekse woord metanoia. Dit woord is opgebouwd uit twee woorden: meta = na, met en het tweede deel noia = denken.

verandering
Meta wijst op een verandering en kennen we uit onze taal nog in woorden als metamorfose. Dat is een verandering van gedaante, van gestalte. Letterlijk dus een om-vorming.
Ook het woord noia vinden we terug in onze taal, zoals in paranoia dat letterlijk naast denken betekent. Iemand die paronoïde is, heeft waanideeën. Het denken is ontspoord en dus paranoia.

verandering van denken
Als we met deze informatie kijken naar het woord meta-noia wijst dit op een verandering van denken: omdenken of nadenken. Vandaar dat een weergave met bezinnen prima past, want dat betekent: nadenken, van gedachten veranderen.

één God
In Handelingen 17 gaat het over de Grieken die vele goden vereerden. Paulus brengt hen de boodschap dat er één God is, die alles geschapen heeft, Heer is van alles, aan allen alles geeft en tot Wie heel de mensheid behoort.

Dit was een radicaal andere boodschap voor deze Grieken: van vele goden naar één God. Dat wierp alles wat zij tot nu toe dachten omver en vandaar Paulus’ oproep tot een verandering van denken. Deze Grieken zouden zich hierop bezinnen.