In mijn blogs en studies gebruik ik bij het aanduiden van de gelovigen in Christus die God zich in deze tijd verzamelt, vrijwel standaard het woord ecclesia. In andere kringen spreekt men van de kerk of de gemeente. Waarom niet die termen gebruiken?
wat is de ecclesia?
Ecclesia is een Grieks woord en wordt in het nieuwe testament vrijwel uitsluitend gebruikt voor de verzameling gelovigen in Christus. Als we de woordopbouw bezien, is het woord opgebouwd uit de delen uit + geroepen-heid. Het is een uitroepsel, maar dat uitroepsel wordt ook vergaderd en vandaar dat de interlineair van ISA het weergeeft met uitgeroepen vergadering. In Ef.1:22-23 wordt het genoemd: de ecclesia, die Zijn lichaam is.
Efeze 1
22 En Hij onderschikt alles onder zijn voeten en Hij geeft Hem als hoofd over alles aan de ecclesia 23 die zijn lichaam is, de vervulling van Hem, die alles in allen vervult.
completerend
Christus is het Hoofd, de ecclesia is Zijn lichaam en brengt Hem tot vervulling. Hoofd en lichaam zijn elkaars complement. Deze verzen geven ook een blik op de geweldige toekomst die is weggelegd voor de ecclesia, gesteld over (>boven) alles. Dat is hét onderwerp van de Efeze brief. De gelovigen in Christus delen in alle zegeningen en beloften die aan Christus gegeven zijn (3:6). Waar gesproken wordt over Christus, is de ecclesia inbegrepen: nu en in de toekomst.
volksvergadering
Veel licht op de betekenis werpen ook de Schriftplaatsen waar het woord ecclesia voorkomt in de bijbel, maar waar het niet gaat over de verzameling gelovigen. Zoals in Handelingen 19 waar een oproer ontstaat vanwege de prediking van Paulus. De inwoners van de stad Efeze verzamelen zich daar in het plaatselijke theater, waar het de gewoonte was de volksvergadering te laten samenkomen, een politieke bijeenkomst. Drie maal wordt in Handelingen 19 gesproken over de volksvergadering en alle drie keren staat er in het Grieks ecclesia (vers 32, 39 en 41). De volksvergadering vormde het bestuurlijke orgaan van de stad en was de hoogste politieke instantie. Zo is het ook met de ecclesia, het lichaam van Christus. De ecclesia is samen met Christus gesteld boven alle overheid, autoriteit, macht en heerschappij (Ef.1:21) en zal met Christus, als hoogste instantie, regeren over de hele schepping.
gemeente
Het woord gemeente komt daar bij in de buurt. De volksvergadering zoals we die vinden in Handelingen 19 is te vergelijken met de gemeenteraad of het gemeentebestuur van een stad of dorp in onze tijd. Maar de reden dat ik het woord gemeente meestal niet gebruik, is vanwege de toepassingen die het woord gemeente in de christelijke wereld heeft. Men spreekt van “een plaatselijke gemeente” en daarvan zijn er velen: evangelische gemeenten, pinkstergemeenten, baptistengemeenten, enz. Voor kerk geldt hetzelfde, er zijn legio kerken: de hervormde kerk, de gereformeerde kerk, de Rooms-Katholieke kerk, enz. Met “de kerk” bedoelt men dan de plaatselijke kerk, maar ook de verzamelde kerken die opereren onder dezelfde paraplu, aangestuurd door een concilie, alliantie of synode.
hoogste positie
De ecclesia is de hoogste instantie en wordt niet aangestuurd door een menselijke organisatie, zoals een synode, het wordt aangestuurd door het Hoofd, en dat is Christus. Zoals ons lichaam wordt aangestuurd door ons hoofd. Een lichaam is geen organisatie, maar een organisme.
Dat de bijeenkomst van gelovigen de ecclesia wordt genoemd, is een eervolle zaak en is een eretitel. Het geeft weer welke status God geeft aan gelovigen die bij elkaar komen rondom het Hoofd en Zijn woord.