In de vorige blogs hebben we gekeken naar Genesis 1:1, de machtige woorden dat in (een) begin God de hemelen en de aarde schiep. Daarover valt natuurlijk veel meer te zeggen en dat zullen we ook nog doen als we het vervolg van Genesis 1 bezien, want daarin wordt vermeld hoe God de hemelen en aarde heeft geschapen en wat Hij gecreëerd heeft.
Genesis 1
2 En de aarde is woest en leeg…
is, was of werd?
Genesis 1:2 roept nogal wat vragen op rondom de vertaling. Dat begint bij dit eerste zinsdeel. Meestal is de discussie of hier staat: was of werd, maar letterlijk staat hier: de aarde zij is woest en leeg. En omdat het terugwijst naar het verleden, in den beginne, wordt door vertalers meestal gekozen voor een verleden tijd: was of werd. Ik las hierover een commentaar bij de Schriftwoord vertaling (www.schriftwoord.nl) dat zegt:
Letterlijk staat er aan het begin van dit vers: “En de aarde zij is chaos en leegstaand.” Er is echter vertaald met “werd chaos en leegstand.” Reden hiervoor is dat als God schept, het nooit chaos is en nooit leegstaand. God is een God van orde, niet van chaos.
onbegrip
Passen we de Schrift aan vanwege ons eigen onbegrip? Of zouden we gewoon lezen wat er staat en als wij het niet begrijpen, dat accepteren en het er laten staan zoals het er staat, totdat we het wel zien?
woest en leeg
Woest (Hebreeuws: tohuw) en leeg (Hebreeuws: bohuw) zijn begrippen die elkaar overlappen. Tohuw komt 20 keer voor in het oude testament en wordt vertaald met: het woeste, woestheid, ijdelheid, ijdelheden. Deze laatste in de zin van afgoden (1 Sam.12:21). Zij zijn niets, leeg. Het tweede begrip, bohuw, komt slechts drie keer voor en wordt vertaald met: leeg, ledig(heid).
chaos?
Bij de bestudering van deze woorden, zie ik geen reden om tohuw te vertalen met chaos, zoals de Schriftwoord vertaling heeft gedaan. Hoewel Schriftwoord een concordante vertaling is, die voor zover mogelijk het Hebreeuwse woord in de grondtekst telkens met hetzelfde Nederlandse woord vertaalt, is dit bij tohuw niet in alle gevallen gedaan, omdat het niet mogelijk is. Dan zou een conclusie kunnen, en misschien wel moeten zijn, dat chaos geen goed vertaalwoord is. Daarnaast is het zo dat waar wel voor chaos als vertaalwoord is gekozen, soms een onbegrijpelijke zin ontstaat, terwijl ijdel of leeg een passend en begrijpelijk vertaalwoord zou zijn (o.a. 1 Sam.12:21; Jes.40:17,23; 49:4).
ordenen en vullen
God schiep de aarde, of het land, en in de aanvang was het woest en leeg, in de zin van ongeordend, zonder vorm en ijdel. Zoals een schilder, die een schilderij gaat maken en begint met een leeg doek en daar vervolgens enkele lijnen op schildert. Op het doek moeten de onderwerpen die worden geschilderd, worden geordend en het doek gevuld.
Jesaja 45
18 Want zo zegt JAHWEH, die de hemelen geschapen heeft, die God, Die de aarde geformeerd en haar Maker is. Hij heeft haar gegrondvest, Hij heeft haar niet geschapen opdat zij woest zou zijn, maar Hij heeft haar geformeerd om te bewonen. Ik ben JAHWEH, er is geen ander.
om te bewonen
Natuurlijk heeft God de aarde niet geschapen dat zij woest zou zijn en blijven, maar om haar te bewonen. Daarom heeft Hij geordend en haar gevuld met wateren, land, dieren, planten en de mens. Ook heeft Hij lichtdragers gemaakt om ordening aan te brengen in tijden, zoals dagen en jaren (1:14).
We zouden ons afvragen in hoeverre God de aarde, die woest en leeg was, heeft geordend. Er zijn op aarde grote en uitgestrekte gebieden die we nu nog steeds woest en leeg kunnen noemen. De orde die God in de schepping heeft aangebracht, is niet volmaakt. Het is immers God zelf die de Schepping aan de ijdelheid heeft onderworpen.
Romeinen 8
20 Want de schepping werd aan de ijdelheid onderschikt, niet vrijwillig, maar vanwege Hem, die haar onderschikt (…)
vergankelijk ontworpen
De Schepping is niet aan de ijdelheid (>zinloosheid) onderschikt vanwege “een val van Satan”, zoals wel geleerd wordt, maar het is God zelf die haar zo ontworpen heeft. Niet vrijwillig, staat er, dus niet vanwege een vrije wil van Satan en ook niet van Adam, die van de vrucht at. God heeft het zo beschikt.
God zag dat het goed was
We lezen zes keer in Genesis 1 dat God zag dat het goed was (vers 4,10,12,18,21 en 25) en tenslotte dat het zeer goed was (vers 31), maar de schepping was niet volmaakt. Deze “oude schepping” is goed voor het doel dat God gesteld heeft en zal plaatsmaken voor een nieuwe schepping.
Openbaring 21
1 En ik zag een nieuwe hemel en een nieuwe aarde, want de eerste hemel en de eerste aarde zijn voorbij gegaan (…)