Nu volgt het meest uitgebreide deel van de woorden van Jakob. Ze zijn gericht aan zijn zoon Jozef. Wie de moeite neemt een aantal vertalingen naast elkaar te leggen, ziet dat de vertalers moeite hebben gehad met een aantal gedeelten. Ook deze woorden blijven nogal raadselachtig en ze staan opgetekend in een dichterlijke vorm, waarin veel symboliek wordt gebruikt. Eén ding is echter wel duidelijk: Jozef ontvangt grote zegeningen.
Genesis 49
22 Jozef is een vruchtbare zoon, een vruchtbare zoon bij een bron. Zijn dochters klimmen over de muur.
23 De boogschutters verbitteren hem, en zij schieten, en zij koesteren wrok tegen hem.
24 En zijn boog verbleef in vastheid, en de armen van zijn handen zijn lenig, vanwege de handen van de Machtige van Jakob, omdat daar is de Herder, de Steen van Israël.
25 Door de God van jouw vader, die zal jou helpen. En de Almachtige, die zal jou zegenen met zegeningen van de hemel boven, met zegeningen van de waterdiepte, die beneden neerligt, met zegeningen van borsten en van baarmoeder.
26 De zegeningen van jouw vader zijn machtiger dan de zegeningen van mijn voorouders, tot het kostelijke van aeonische heuvels, die zullen zijn op het hoofd van Jozef, op de schedel van de uitverkorene van zijn broers.
Efraïm
In vers 22 wordt Jozef twee keer een vruchtbare zoon genoemd. Het woord parah, dat hier vertaald is met vruchtbaar, vinden we ook in de naam Efraïm (Ephrayim) en de naam Efraïm betekent dubbele vrucht. Jakob verwijst hier dan ook naar de hoogste zegeningen die hij gaf aan Jozefs zoon Efraïm. Jozef wordt vruchtbaarheid beloofd en van Efraïm lezen we dat hij zou worden tot een volheid van natiën.
God maakte Jozef voorspoedig in moeilijke omstandigheden
Ook in dit gedeelte zijn volgens de commentaren nogal wat onduidelijkheden hoe bepaalde woorden vertaald moeten worden. Ik waag me dus maar niet aan al te stellige en uitgebreide uitleg. Vers 23 en 24 lijken me een symbolische uitleg van het geloof van Jozef in de moeilijke omstandigheden waarin hij verkeerd heeft en hoe God hem daarin zegende (39:5, 23). Ook wordt in de volgende verzen Gods zegen voor Jozef voor de toekomst beloofd.
verwijzingen naar de Messias
In vers 24 wordt gesproken over de Machtige van Jakob, een term die vaker wordt gebruikt als aanduiding voor God zelf (Ps.132:2 en 5; Jes.49:26, 60:16).
De Herder is een aanduiding van de Messias, van wie Jozef een type is. De bekendste is natuurlijk de uitspraak van Jezus: “Ik ben de goede Herder” (Joh.10:11), maar we vinden het ook op andere plaatsen (Hebr.13:20; 1 Petr.2:25, 5:4).
En ook voor de Steen geldt dat het een verwijzing is naar de Messias (Matth.21:42; Hand.4:11; Rom.9:33).
de uitverkorene van zijn broers
Nogmaals wordt maar eens benadrukt dan Jozef de uitverkorene van zijn broers is. Hij werd aangesteld tot eerstgeborene. In het verleden wezen veel dingen daar al op, zoals dat zijn vader hem liefhad boven de andere broers en hem het veelkleurige gewaad gaf. Hier wordt die eerstgeboortezegen uitgesproken en bevestigd. In al deze dingen is Jozef, zoals we nu al zo vaak overdacht hebben, een schitterend type van de Heer Jezus Christus.