In het nieuwe testament wordt diverse keren gesproken van geheimenissen (NBG vertaling) of verborgenheden (Statenvertaling). Dit is de vertaling van het Griekse woord musterion (G3466). De inzichten over wat de betekenis van dit woord is, verschillen nogal. Bij veel begrippen is de eerste vermelding in de Schrift de sleutel tot het verstaan van het begrip, dus is het goed om de eerste vermelding eens te bekijken.
gelijkenissen
Ook in het geval van musterion vertelt de eerste keer dat het woord voorkomt ons veel over de betekenis. We vinden deze eerste vermelding in Mattheüs 13 waar het wordt gebruikt in verband met de gelijkenis van de zaaier die de Here Jezus zojuist verteld had.
Mattheüs 13
10 En de discipelen kwamen en zeiden tot Hem: Waarom spreekt Gij tot hen in gelijkenissen?
11 Hij antwoordde hun en zeide: Omdat het u gegeven is de geheimenissen van het Koninkrijk der hemelen te kennen, maar hun is dat niet gegeven.
Gelijkenissen spreken dus over de geheimenissen, of de verborgenheden, van het Koninkrijk. Ze spreken over het verborgen Koninkrijk. De Heer heeft in de verzen 1 t/m 9 een verhaal verteld van een zaaier die zaait en waar dat zaad terecht komt. Vervolgens komen de discipelen tot Hem met de vraag waarom Hij dat doet.
Het antwoord van de Here Jezus is niet dat Hij dit doet om dingen te verduidelijken, zoals alom geleerd wordt. Hij zegt dat Hij dit doet om zaken te verbergen voor de menigte die naar Hem luisterde. Maar aan de discipelen, Zijn leerlingen, is het wel gegeven om de verborgenheden van het Koninkrijk te kennen, zegt de Heer. Voor wie deze verborgenheden kent, zijn ze terug te vinden in het beeld van de zaaier.
uitbeelding van de waarheid
Een gelijkenis is een illustratie van geestelijke waarheden. In deze illustratie zitten geheimenissen verborgen, bedekt onder een sluier. Zodat het voor degenen voor wie het niet bestemd is, verborgen blijft, maar voor hen aan wie het geopenbaard wordt, te onder-zoeken is. Zij zoeken namelijk onder de oppervlakte van de beelden en illustraties en vinden daar geheimenissen.
Het is ons gegeven de verborgenheden van het Koninkrijk te kennen. Daarom zouden we ernaar zoeken, opdat wij weten die dingen die ons door God in genade geschonken zijn.
1 Korinthe 2
7 Wij spreken echter de wijsheid van God, in geheimenis; een wijsheid die verborgen was en die God vóór de aeonen voorbestemd heeft tot onze heerlijkheid.
(…)
10 Aan ons echter heeft God het geopenbaard door Zijn Geest. De Geest immers onderzoekt alle dingen, zelfs de diepten van God.
11 Want wie van de mensen kent de dingen van de mens dan de geest van de mens, die in hem is? Zo kent ook niemand de dingen van God dan de Geest van God.
12 En wij hebben niet ontvangen de geest van de wereld, maar de Geest Die uit God is, opdat wij zouden weten de dingen die ons door God genadig geschonken zijn.
ziende niet zien
Het Griekse woord musterion hangt samen met de stam ‘mu-‘ dat we terugvinden in het Griekse woord kammuo. En dat is opmerkelijk, want dit woord vinden we óók terug in Mattheüs 13, als de Here Jezus een profetie van Jesaja citeert.
14 En aan hen wordt de profetie van Jesaja vervuld, die zegt: Met het gehoor zult gij horen en gij zult het geenszins verstaan, en ziende zult gij zien en gij zult het geenszins opmerken;
15 want het hart van dit volk is vet geworden, en hun oren zijn hardhorend geworden, en hun ogen hebben zij toegesloten, opdat zij niet zien met hun ogen, en met hun oren niet horen (…)
Het volk zag in Mattheüs 13 wat er gebeurde: Jezus die het huis verliet en zat bij de zee. Een beeld van Jezus die het huis van Israël verliet. Het Koninkrijk zou verborgen worden en het heil ging naar de natiën. Hoewel de mensen zagen wat de Here Jezus deed, begrepen ze toch niet wat ze zagen, ze merkten het niet op.Paulus haalt exact dezelfde profetie uit Jesaja 6 aan in Hand.28:25-27 en voegt eraan toe dat het heil naar de natiën gezonden werd.
Wat het volk hoorde waren gelijkenissen. Zij hoorden de gelijkenis, maar begrepen niet waar het over ging. Ze verstonden (=begrepen) het niet. Voor degene van wie de ogen geopend zijn, zijn deze geheimenissen wel te ont-dekken en te begrijpen. We vinden ze terug in bijvoorbeeld deze gelijkenissen.
verborgenheden in het oude testament
Als we in de Griekse tekst van het nieuwe testament voor het eerst in Matt.13:11 worden geconfronteerd met het woord musterion en dus met geheimenissen, is dit echter niet de eerste keer in de Schrift dat er over geheimenissen of verborgenheden wordt gesproken. Ook in het oude testament komen we de term diverse keren tegen.
Daniël
In Daniël 2 vinden we acht keer het Aramese woord raz (H7328) dat vertaald wordt met verborgenheid (vers 18, 19, 27, 28, 29, 30 en twee keer in vers 47). Ook hier is duidelijk wat een verborgenheid inhoudt. Nebukadnezar droomt een droom over een groot beeld dat bestaat uit diverse metalen en wat klei. Het beeld wordt vervolgens verpulverd door een grote steen die zonder handen afgehouwen wordt van een berg. Aan Daniël wordt door God deze verborgenheid geopenbaard (:19). Daniël legt vervolgens uit wat Nebukadnezar gedroomd heeft en vertelt hem wat het betekent (:27-45).
Ook hier vinden we, net als in de gelijkenissen, verborgenheden in een droom, in een beeld.
Het woord raz komt acht keer voor in dit hoofdstuk en dat is veelzeggend. Zeven is het getal van volheid, compleetheid. De verborgen boodschap in deze droom, is dat er een nieuw Koninkrijk zal komen, niet van metaal, maar van steen. Van een heel andere orde dus. Vandaar de acht, dat spreekt van een nieuwe reeks.
gelijkenissen in het oude testament
Ook in het oude testament komen gelijkenissen voor. Een voorbeeld daarvan vinden we in Ezechiël 17. Daar wordt gezegd tot Ezechiël:
2 Mensenkind, geef een raadsel op, leg een gelijkenis voor aan het huis Israëls.
Het woord dat hier vertaald is met raadsel is het Hebreeuwse chiydah (H2420). De concordant version vertaalt het met enigma en dat betekent raadsel, geheim of mysterie.
Het is een uitspraak of woord dat bedekt is met een sluier. Als de bedekking wordt weggenomen, wordt in het beeld het geheim openbaar.
het raadsel van Simson
Dit principe vinden we talloze keren in het oude testament. Één van de mooiste voorbeelden hiervan vinden we in Richteren 14 waar Simson op zijn bruiloft een raadsel opgeeft aan de dertig metgezellen (vers 12-14). Ook hier het woord chiydah (H2420) gebruikt. Ook dit woord wordt acht keer gebruikt.
Het raadsel heeft een verborgen betekenis. Dit principe vinden we de hele Schrift door. Verborgenheden zijn verborgen in gelijkenissen, beelden, typen, schaduwen, raadsels, spreuken, enz. Voor degene aan wie deze waarheden zijn geopenbaard (1 Kor.2:10) zijn ze in heel de Schrift terug te vinden.
Daarom onderzoeken wij de Schriften, ook het oude testament. Wij weten immers wat zoeter is dan honing en sterker is dan een leeuw…