Ruben is de oudste van de broers en als eerstgeborene staat voor hij voor het eerstgeboorterecht. Maar hij is niet degene die het eerstgeboorterecht ontving, dat was Jozef (1 Kron.5:1) en via Jozef kwam het bij Efraïm terecht. Efraïm verving Ruben (Gen.48:5,13,14,17 en 20). Daarover natuurlijk later meer.
een ander volk
Zoals we zo vaak zien in het boek Genesis, gaat het eerstgeboorterecht niet naar de oudste, maar naar een latere. Dit is natuurlijk een illustratie van hoe het eerstgeboorterecht van Israël terecht kwam bij een ander ‘volk’ (Matth.21;43; Rom.10:19): de ecclesia (gemeente)
Genesis 37
21 En Ruben hoort dit, en hij redt hem uit hun hand. En hij zegt: Laten wij een ziel niet (dood)slaan.
22 En Ruben zegt tot hen: vergiet geen bloed. Gooi hem in deze put van de woestijn. En sla de hand niet aan hem. Hij zei dit met de bedoeling hem uit hun hand te redden en hem naar zijn vader terug te brengen.
ijver
Ruben zou als oudste en eerstgeborene moeten opstaan tegen zijn broers en doen wat juist is. Hij probeert ook het juiste te doen, maar faalt hierin. Hij doet zijn best om zijn broers niet tegen het hoofd te stoten en uiteindelijk ook Jozef te bevrijden. Later (vers 29-30) blijkt hij afwezig te zijn als de broers op aanraden van Juda, Jozef verkopen aan een langs reizende karavaan. Je zou kunnen zeggen dat Ruben een bepaalde ijver aan de dag legt, maar dat hij niet verstandig handelt. Zoals Paulus in Rom.10:2 dit ook zegt van Israël.
geen besef van rechtvaardigheid
Ruben is een uitbeelding van het eerstgeboorterecht van het huis van Israël (Ex.4:22) onder de wet. Zij zoeken rechtvaardig te zijn en het juiste te doen, maar hebben geen besef van wat rechtvaardigheid écht inhoudt (Rom.10:2-3). Ruben legt een bepaalde toewijding aan de dag, maar schiet hopeloos tekort (vgl.Rom.3:23). En zoals eerder alle broers, het hele huis van Jakob, zich op de verkeerde plek bevonden, niet bij Sichem, maar bij Dothan, zo is ook Ruben hier op het beslissende moment niet op de juiste plek.