De brief is weliswaar primair gericht aan Filemon, maar daarnaast ook aan de leden van het gezin. En daar komt nog bij dat deze brief ook gelezen zou worden in de ecclesia die samenkwam in het huis van Filemon, waarvan we eerder al opmerkten dat dit de ecclesia in Kolosse was.
2 … en aan de ecclesia in jouw huis.
vergadering
Zo’n samenkomst als hier beschreven wordt, zou men in het kerkelijk taalgebruik typeren als een ‘huisgemeente’. Dit ter onderscheiding van ‘de wereldwijde gemeente’ en ‘de plaatselijke gemeenten’. Maar het zijn onderscheidingen die de Schrift niet kent. Men kwam samen en zo’n ecclesia is een vergadering of samenkomst. We lezen in de bijbel dan ook een aantal keren dat dit bij iemand in huis was (Rom.16:5; 1 Kor.16:19; Kol.4:15). Met deze tekst in Filemon erbij zijn dit vier Schriftplaatsen. In alle overige teksten waar de ecclesia wordt genoemd, wordt er simpelweg niet bij genoemd waar dit plaatsvond. Die bijeenkomsten kunnen ook in huizen hebben plaatsgevonden, of in andere praktisch voor de hand liggende gebouwen.
uitgeroepen
De ecclesia is letterlijk: het uitroepsel, of de uitgeroepen vergadering. Een vergadering van wat, zouden wij ons dan afvragen? In Hand.7:38 is de ecclesia bijvoorbeeld de vergadering van het volk Israël, dat was uitgeroepen uit Egypte. En in Hand.19:32, 39 en 41 is de ecclesia de volksvergadering van de stad Efeze, die werden uitgeroepen uit hun huizen.
uitgeroepen
De ecclesia waar Paulus over spreekt in zijn brieven, is de ecclesia van God (1 Tim.3:5), namelijk de ecclesia, die Zijn lichaam is (Ef.1:22-23). Daar waar gelovigen worden uitgeroepen uit deze wereld en worden vergaderd rondom het Hoofd en Zijn woord, is dat de ecclesia. Daarin is geen onderscheid, want iedere ecclesia vertegenwoordigt het lichaam van Christus. Of daar nu veel of weinig mensen aanwezig zijn, doet niet ter zake. We weten niet hoe groot het huis van Filemon was, maar uit veel meer dan enkele tientallen gelovigen zal deze ecclesia niet bestaan hebben. Het vereiste aantal aanwezigen om iets een samenkomst te noemen is twee (Matth.18:20).
dé ecclesia
In het christendom spreekt men van verschillende gemeenten. Men sticht een organisatie en noemt dat een gemeente of kerk, met daarbij een voorvoegsel en zo ‘ontstaat’ een evangelische gemeente, een baptistenkerk, enz. Maar de ecclesia wordt niet gesticht of opgericht, maar bijeengeroepen en is een vergadering. Daar waar dat gebeurt, is dat de ecclesia. Zo’n vergadering of bijeenkomst bestaat natuurlijk nooit uit alle gelovigen, maar toch vertegenwoordigt iedere ecclesia het hele lichaam van Christus. Het deel vertegenwoordigt het geheel. Zoals bij een zitting of vergadering van de Tweede Kamer vrijwel nooit alle leden aanwezig zijn, maar er beslissingen worden genomen door de Tweede Kamer. Het is niet een deel van de ecclesia die bij elkaar komt, maar wordt altijd genoemd: de ecclesia (Rom.16:5; 1 Kor.16:19). Daarmee kent de Schrift een ongekend hoge status toe aan zo’n bijeenkomst.