Nadat er een periode van twee jaren wordt genoemd, waarin Jozef in de gevangenis verblijft, vangt hoofdstuk 41 aan met de dromen van Farao, die zullen leiden tot Jozefs verhoging. Farao droomt twee dromen, één droom over zeven magere en zeven vette koeien en de andere droom over zeven magere en zeven vette korenaren.
Genesis 41
1 En het is aan het einde van twee volle jaren dat Farao droomt. En zie, hij staat aan de Nijl.
2 En zie, uit de Nijl komen zeven koeien op, heel mooi van verschijning en vet van vlees, en zij grazen in het oevergras.
3 En zie, zeven andere koeien komen na deze op uit de Nijl, lelijk van verschijning en dun van vlees; en zij staan naast de andere koeien op de oever van de Nijl.
4 En de koeien die lelijk van verschijning en dun van vlees zijn, eten de zeven koeien op, die heel mooi van verschijning en vet zijn. En Farao ontwaakte.
5 En als hij weer slaapt droomt hij een tweede keer. En zie, zeven vette en goede korenaren komen op uit één halm.
6 En zie, zeven dunne en door de oostenwind verzengde korenaren ontspruiten na deze.
7 En de dunne korenaren verslonden de zeven vette en volle korenaren. En Farao ontwaakte, en zie, het was een droom.
8 En het is in de ochtend dat zijn geest onrustig is en hij zendt en hij roept alle geleerden van Egypte en al haar wijze mannen. En Farao verhaalt aan hen zijn droom, maar er is niemand, die ze voor Farao uitlegt.
vruchtbaarheid
De Egyptenaren hadden een heel pantheon van goden, waarbij velen als dieren werden afgebeeld. Daarbij waren ook goden die werden afgebeeld als koe of stier. Maar ook zonder die kennis weten we dat een koe staat voor vruchtbaarheid. Het Hebreeuwse woord voor koe dat hier wordt gebruikt: parah, is verwant aan het woord voor Farao: Par’oh, en heeft met kracht en vruchtbaarheid te maken. De koeien komen op uit de Nijl, de levensader van Egypte.
Brood is een eerste levensbehoefte en het behoeft dan ook geen toelichting dat ook de korenaren spreken van vruchtbaarheid.
nadruk
Net als in het boek Daniël worden de dromen uitvoerig beschreven en ook herhaald. Als later Jozef uit de gevangenis wordt gehaald en voor Farao staat, worden de dromen nogmaals beschreven (vers 17-24). Daardoor komt er nadruk op te liggen. We zouden niet zomaar voorbij gaan aan deze dromen, ze hebben betekenis.
twee vervullingen
Opvallend is ook dat Farao twee dromen krijgt, hoewel Jozef later zegt: “de droom is één” (:26). Het zijn weliswaar twee dromen, maar ze hebben één betekenis. Maar ook weer twee toepassingen. Net als de dromen van Jozef (37:7-10), die een vervulling hebben gekregen in het leven van Jozef, maar ook een vervulling zullen krijgen in de Zoon van Jozef: Jezus Christus. Zoals Jozef zou regeren over het huis van Jakob, zo zal Christus heersen over het huis van Israël. Ook de dromen van Farao krijgen zo’n dubbele vervulling.
de wijsheid van deze wereld
Aan de Farao werd een goddelijke status toegekend. Hij was de grootste op aarde in die tijd. Daarnaast had hij een hele hofhouding van wijzen en geleerden om zich heen, waarvan we uit de latere geschiedenis weten dat zij in contact stonden met de geestelijke wereld en bepaalde vermogens hadden (Ex.6:11-12, 22). Onder de oppervlakte van de geschiedenis van Genesis 41 zien we dan ook dat God de goden en de wijsheid van deze wereld te kijk zet (1 Kor.1:20). Het is een slaaf, die uit de gevangenis gehaald moet worden, om de dromen van de wereldheerser van die tijd, uit te leggen. Zelf kon Farao dat niet en ook alle wijzen en geleerden in zijn rijk, stonden machteloos. Ook opdat voor Farao zou gelden: “opdat jullie geloof niet zou zijn in wijsheid van mensen, maar in de macht van God” (1 Kor.2:5).