Van een bezoeker van mijn website kreeg ik de vraag of ik wel eens iets over het onderwerp oordeel heb geschreven. Ze kon daarover niets vinden en bij de blogs is er geen categorie over dat onderwerp. Ze geeft aan dat ze vindt dat ik teksten noem over alverzoening en dat God de Redder is van alle mensen, maar dat ze graag uitleg wil over teksten die over oordeel gaan. Nu noem ik alleen ‘de positieve teksten’ en blijft het naar haar mening bij het ontkennen dat er een eeuwig oordeel is.
eeuw-ig
Bij dat laatste wil ik dan maar beginnen. Ik ontken niet dat er een eeuw-ig oordeel is. Wel bestrijd ik het idee van hoe men dat meestal opvat, namelijk als een altijddurend oordeel. Eeuw-ig houdt in de grondtalen van de bijbel, zowel het Hebreeuwse olam als het Grieks aion, verband met een tijdsperiode. Het is nooit altijddurend. Ik ben ervan overtuigd dat een goed verstaan van dit begrip eeuw-ig essentieel is voor het begrijpen van het evangelie. Anders gezegd: ik ben van mening dat wie het begrip eeuw-ig niet goed verstaat, ook het evangelie niet kan begrijpen. Een eeuwige straf (Matth.25:46) is dan immers een uitzichtloze situatie, omdat er geen einde aan komt. Vanwege het belang van het kennen van dit begrip heb hierover eerder al blogs en een artikel geschreven en een studie gegeven.
oordeel
Maar nu over het begrip oordeel. Dat is een uitgebreid onderwerp waar veel over te zeggen valt. Het begrip eeuwig oordeel komt overigens maar één keer voor in de Schrift, namelijk in Hebr.6:2. In de Statenvertaling ook in Marc.3:29, maar dat berust op een foute vertaling (zie NBG). Ook vinden we nog andere termen die van belang zijn met betrekking tot dit onderwerp, zoals als eeuw-ig vuur (Matth.18:8, 25:41). Daarover later meer.
oude testament
Maar bij het bestuderen van een thema, moeten we aan het begin beginnen en dus in het oude testament. Wie een beetje kennis neemt van het onderwerp komt er al snel achter dat er in de Hebreeuwse Geschriften talloze teksten zijn die spreken over oordeel. Als ik hier dan ook iets over schrijf, zal dit per definitie onvolledig zijn en dat is in dit geval echt een understatement. Ter verduidelijking een opsomming van een aantal Hebreeuwse woorden die o.a. met oordeel of oordelen worden vertaald en het aantal keer dat ze voorkomen:
H1777 diyn 83 keer
H1779 duwn 20 keer
H3198 yakach 59 keer
H4941 mishpat 424 keer
H7561 rasha 41 keer
Alleen met deze woorden hebben we al 627 vermeldingen en dit rijtje is nog niet eens volledig, want deze woorden hebben soms ook nog vervoegingen die ik niet meegenomen heb. Wie echt wil weten wat oordeel inhoudt in de Schrift, en dan alleen nog in het oude testament, zal deze vermeldingen moeten nagaan. In een blog kan ik dan ook hooguit een paar aanzetten geven. Iedereen zal voor zichzelf moeten beoordelen aan de hand van de Schriften, of deze dingen zó zijn (Hand.17:11), maar dat is altijd het geval bij bijbelstudie.
inleiding
Deze blog is slechts bedoeld als inleiding en om verder op voort te boorduren. Toch wil ik op voorhand al een paar opmerking plaatsen. In de eerste plaats: nergens vind je in de Schrift het idee van een altijddurend oordeel. Oordeel is altijd gericht, dat wil zeggen: rechtzetten of terecht brengen. In de klassieke ‘christelijke’ theologie kent men weliswaar een altijddurende straf en dus een altijddurende toorn van God, maar in de Schrift vind je het niet terug. Oordeel heeft altijd een doel en een altijddurende straf is doelloos. Het zet namelijk niets recht.
Wellicht één van de meest belangrijke Schriftplaatsen in het oude testament die spreekt over oordeel is:
Deuteronomium 32
3 Want ik zal de Naam van YAHWEH uitroepen; geef grootheid aan onze God!
4 De rots, onberispelijk is Zijn werk, want al Zijn wegen zijn oordeel (Hebreeuws: mishpat).
God van trouw, zonder onrecht; rechtvaardig en recht is Hij.
Al Gods wegen Zijn oordeel of gericht. Dat wil zeggen dat al Zijn wegen recht zijn en erop gericht zijn recht te zetten of recht voort te brengen. God is liefde (1 Joh.4:8) en als God oordeelt, doet Hij dat om Zijn schepselen te krijgen, daar waar Hij ze hebben wil. We kennen allemaal het idee van een opvoedende vader. Soms hoeft hij alleen maar iets te zeggen en het kind ziet het al in. Maar soms is er een hardere hand nodig, of moet het kind door schade en schande wijs worden. Zo handelt God de Vader ook met Zijn schepping. Al Zijn wegen zijn ge-richt, op Zijn doel en op Zijn plannen.