Als God de Schepper is van alles, alles beschikt en alles uit Hem, door Hem en tot Hem is, wie heeft dan Satan geschapen? Daarop is slechts één antwoord mogelijk: God. In het christendom probeert men dit antwoord te ontwijken. Men stelt daar dat Satan een engel was, die eerst goed was en dat het toen naar zijn hoofd is gestegen en hij net als God wilde zijn. God heeft hem toen uit die positie ontslagen en zo werd deze gevallen engel Satan.
theologie
Dit is een vondst van theologen en vind je in de Schrift niet terug. Men legt het in gedeeltes als Ezechiël 28 en Jesaja 14, maar die gaan respectievelijk over de koning van Tyrus en over de koning van Babel en niet over Satan.
Maar stelt u zich voor dat we meegaan in de bewering dat Satan een gevallen engel is. Dan is het nog steeds zo dat God hem geschapen heeft. Sterker nog, God heeft dan een engel geschapen, die goed was, maar toch de mogelijkheid had om zich tegen God te keren. En had God dit dan wél voorzien, of niet? Als Hij werkelijk God is, wist Hij het van tevoren en heeft Hij het ook zo bedoeld. God werkt immers in alles naar de bedoeling van Zijn wil (Ef.1:11). Ook bij dit door mensen verzonnen narratief is het zo dat als je blijft doorvragen over de oorsprong van Satan, je hoe dan ook altijd bij God zal uitkomen.
tegenstander
God heeft Satan geschapen en Hij heeft Hem geschapen als tegenstander, want dat is wat Satan betekent. Net als de contrasten, zoals licht en duisternis, goed en kwaad, waarvan we eerder zagen dat God die gemaakt heeft. Een andere naam voor Satan is Duivel, dat komt van het Griekse woord diabolos, letterlijk: de-doorheen-werper. Hij gooit de dingen door elkaar, met als doel te verwarren. Zo is hij niet geworden, hij is met dat doel gemaakt en is zo vanaf het begin.
Johannes 8
44 Jullie zijn uit de Duivel als vader, en jullie willen de begeerten van jullie vader doen. Hij was een mensenmoordenaar vanaf het begin. En hij staat niet in de waarheid, want er is in hem geen waarheid. Wanneer hij de leugen spreekt, spreekt hij vanuit de eigen dingen, want hij is een leugenaar, en de vader ervan.
vanaf zijn begin
Hij voert zijn taak uit vanaf het begin, staat hier en hij staat niet in de waarheid en heeft daar ook nooit in gestaan. Satan was niet eerst ‘een goede engel’, die vervolgens, door zonde en opstand, een tegenstander werd..
1 Johannes 3
8 maar degene, die de zonde doet, die is uit de Duivel, want de Duivel zondigt vanaf het begin (…)
De Duivel zondigt vanaf het begin, want hij is zo gemaakt als tegenstander en doorheen-werper. Hij is geen gevallen engel, God kent niet zoiets als ‘onvoorziene omstandigheden’. God wist wat Hij deed toen Hij Satan maakte.
Jesaja 54
16 (…) Ik ben het ook, die de verderver geschapen heb om te vernielen.
Job 26 (Statenvertaling)
13 Door Zijn Geest heeft Hij de hemelen versierd; Zijn hand heeft de langwemelende slang geschapen.
noodzakelijk kwaad
Letterlijk staat er dat God barensweeën had bij het voortbrengen van de slang. God wist wat deze tegenstander zou aanrichten en toch heeft Hij bepaald dat het zo moest zijn.
Natuurlijk wist God van tevoren hoe het zou gaan, Hij is God, Degene die vanaf het begin de afloop verkondigt (Jes.46:10). De creatie van Satan was geen ongeval, maar een noodzakelijk kwaad. Zoals God bij de zogenoemde zondeval ook wist dat de mens van de vrucht van de boom van kennis van goed en kwaad zou eten. En daar lezen we dat de Slang, die Eva verleidde, door God is gemaakt.
Genesis 3
1 En de slang was de sluwste van elk dier van het veld dat JAHWEH God gemaakt had.
God een zondaar?
God is de Schepper van alles. Natuurlijk is Hij ook de Schepper van satan. Dat kan eigenlijk niemand ontkennen. Ook al geloof je de mythe dat satan eerst een goede engel was, die zondigde en daardoor een gevallen engel werd, dan geloof je óók dat God hem geschapen heeft. En God zou hem dan ook nog eens zo gemaakt hebben dat satan kon zondigen.
de god van deze aeon
Wist God toen Hij Satan schiep wat Hij deed? Zo ja, dan heeft Hij het bewust gedaan en past het in Zijn plan. Zo niet, dan heeft God een misser gemaakt. Als je dat laatste gelooft, heb je God naar beneden getrokken tot het niveau van een mens, een zondaar (=doelmisser).
Satan is een machthebber en wordt zelfs de god van deze aeon genoemd (2 Kor.4:4), een ‘god’ met ‘een kleine g’ dus. Hij krijgt de macht die God hem geeft, want er is één GOD, die alles bepaalt. Als Paulus de Korinthiërs schrijft over het eten van afgodenoffers, zegt hij tamelijk laconiek:
1 Korinthe 8
4 (…) wij weten, dat een afgod niets is in de wereld, en dat er geen andere God is, dan Eén.
absoluut en relatief
Ook hier wijst Paulus op de Ene God. Relatief zijn er in de wereld allerlei ‘goden’ en ‘heren’, in de zin van mensen of geestelijke wezens die macht hebben over elkaar of over anderen. Maar dat is relatief, want in de absolute zin is er één God, die alles beschikt en bepaalt. Niets gaat er dan ook buiten Hem om. Satan mag dan in onze ogen wellicht een grote macht zijn, zijn macht is zeer betrekkelijk en gaat niet verder dan de ruimte die God hem geeft. Ook zijn einde als Satan is al bekend (Opb.20:2,7,10).
tegenstanders
God creëert tegenstanders die een rol spelen in Zijn plan. Zo deed Hij ooit Farao opstaan (>tegenstaan) tegen Zichzelf en Zijn volk en Paulus haalt Ex.9:16 aan waar God zegt tot Farao: hiertoe heb ik jou doen opstaan, zodat Ik in jou mijn macht zal betonen, en zodat mijn naam op de gehele aarde verkondigd zal worden (Rom.9:17). God wilde Zijn macht betonen en nam daarvoor de machtigste man op aarde en versloeg hem.
1 Korinthe 8
6 maar voor ons is er één God, de Vader, uit Wie alle dingen zijn en tot Wie wij zijn, en één Heer, Jezus Christus, door Wie alle dingen zijn, en wij door Hem.
Er is één God, Schepper van alles. Alles is dus in goede handen, ook het kwaad!
Opmerking: ik heb altijd moeite om over Satan te schrijven. De Schrift gaat immers over God en Zijn Zoon Christus Jezus en in Hem verheugen wij ons. De tegenstander is door God geschapen als decor, om tegen de duistere achtergrond van zonde, leugen en dood, het licht van het evangelie te laten stralen.
In een brochure ben ik op het onderwerp de Duivel/Satan wel eens dieper ingegaan. Die kunt u hier bestellen en lezen: https://evangelieomniet.nl/bestellen-of-downloaden
De Schrift is niet erg uitgebreid in het beschrijven van wie Satan is en wat zijn werken zijn. Toch zegt Paulus dat Satans gedachten ons niet onbekend zijn (2 Kor.2:11). Hij is de tegenstander, de doorheen-werper en de vader van de leugen. Om dat te herkennen, hoef je je maar op één ding te richten: de waarheid, en Gods woord is de waarheid (Joh.17:17).