We komen nu bij een hele korte gelijkenis. Hoewel er nog een paar verzen achteraan komen, wordt de gelijkenis van het zuurdeeg slechts in één vers beschreven. Zoals gezegd vormen de gelijkenis van het onkruid, het mosterdzaad en het zuurdeeg een reeks van gelijkenissen die een negatieve betekenis hebben.
33 Een andere gelijkenis sprak Hij tot hen: Het Koninkrijk van de hemelen lijkt op zuurdeeg…
zuurdeeg
Zuurdeeg is oud deeg dat bedorven (>verzuurd) is en dat gebruikt wordt om brood te laten rijzen. Sommige uitleggers zeggen dat gist, deeg is van de vorige dag, van gist-eren. Het oude dat wordt ingebracht in het nieuwe. Zuurdeeg heeft in de bijbel een zeer negatieve betekenis.
ongezuurd
Israël at bij de uittocht uit Egypte ongezuurde broden (Ex.12:15) en deze instelling van het Pascha was vanaf dat moment één van de hoogtijden van JAHWEH, die Israël zou houden (Ex.12:17; Lev.23:6). Vrijwel alle spijsoffers waren ongezuurd (Ex.29:2; Lev.6:16). Dat wat voor de Heer bestemd is, zou geen zuurdeeg bevatten.
zonde
In 1 Korinthe 5 wijst Paulus de Korinthiërs erop dat hij gehoord heeft dat er hoererij onder hen is, waarvan hij zelfs onder de natiën nog nooit gehoord had (:1). Paulus zegt dat dit alleen kan bestaan, omdat de Korinthiërs opgeblazen waren (1 Kor.5:2), als zuurdeeg dus. Doordat zij niet in de waarheid stonden, hield zo iemand het uit onder hen. Hij geeft aan dat een klein beetje zuurdeeg, het hele deeg doorzuurt en dat dit oude zuurdeeg uitgezuiverd zou moeten worden (:6-7).
door werken gerechtvaardigd
Onder de Galaten waren er valse leraren (2:4) die leerden dat als een gelovige rechtvaardig wilde leven, men zich wel moest laten besnijden (:2). Zij waren uit de genade gevallen (5:4) en Paulus zegt ook hiervan: een klein beetje zuurdeeg doorzuurt het gehele deeg (5:9). Zuurdeeg is een beeld van valse leer.
Dit zien we ook in:
Mattheüs 16
6 En Jezus zei tegen hen: Zie toe, en geef acht op het zuurdeeg van de Farizeeën en Sadduceeën.
De discipelen overlegden met elkaar waarom Jezus dit zei. Was dit omdat zij geen broden hadden meegenomen? Jezus herinnert hen hierop aan de spijziging van de vierduizend en de spijziging van de vijfduizend (:7-10). Met andere woorden: als Hij wil dat er brood is, zorgt Hij daar zelf voor. Het gaat de Heer om iets anders, om de typologische betekenis van zuurdeeg.
Mattheüs 16
11 Hoe begrijpen jullie niet, dat Ik het niet over de broden tegen jullie zei? Geef acht op het zuurdeeg van de Farizeeën en Sadduceeën.
12 Dán begrijpen zij, dat Hij niet zei acht te geven op het zuurdeeg van de broden, maar op het onderwijs van de Farizeeën en Sadduceeën.
dwaalleer
Zuurdeeg is een beeld van het onderwijs van de Farizeeën, Sadduceeën en ook van de Herodianen (Marc.8:15). We weten van de Farizeeën dat zij overleveringen van mensen boven het woord van God hadden gesteld, dat de Sadduceeën niet in de opstanding geloofden en de Herodianen langs politieke weg het Koninkrijk wilden vestigen. Allemaal in strijd met de gezonde leer en daarom zuurdeeg.