Onesimus was weggegaan bij zijn eigenaar Filemon en was bij Paulus terecht gekomen. Hij kon Paulus niet zomaar tegengekomen zijn, want die zat op dat moment gevangen. Dus moet hij Paulus hebben opgezocht. Wat de reden voor zijn bezoek aan Paulus was, weten we niet, de uitkomst ervan noemt Paulus wel.
10 Ik roep jou op aangaande mijn kind Onesimus, die ik in mijn boeien verwek,
11 die eens voor jou onbruikbaar was, maar nú voor jou en voor mij zeer bruikbaar.
12 En ik zend hem, dat wil zeggen, mijn innerlijke gevoelens, aan jou terug. Neem hem bij je!
Paulus ‘kind’
Paulus had Onesimus ‘geestelijk’ verwekt. Op de een of andere manier was Onesimus bij Paulus terecht gekomen op de plek waar hij gevangen zat, hoorde van hem het evangelie en geloofde. Wellicht dat hij de naam van Paulus eerder had gehoord in het huis van Filemon en besloten had om hem op te zoeken.
bruikbaar
Onesimus is een Latijnse naam en betekent bruikbaar, nuttig. Paulus speelt in vers 11 met de begrippen onbruikbaar en bruikbaar. Onesimus was waarschijnlijk geen voorbeeldige slaaf en daarom onnuttig voor Filemon. En uiteindelijk was hij weggelopen, of zou Filemon hem hebben weggestuurd? Hoe dat ook zij, Filemon had niets meer aan hem. Maar nu Onesimus een gelovige was geworden, was dat compleet veranderd en was hij Paulus tot zeer veel nut. Het drukt een geestelijke waarheid uit. De oude mens, die is afgedwaald en onnuttig is, wordt door het woord van God veranderd in een nieuwe mens: gerechtvaardigd en nuttig. Daarbij is het natuurlijk ook een schitterend voorbeeld van hoe God een kwade situatie ten goede keert en gebruikt.
neem elkaar aan
Paulus wijst ook op zijn innerlijke gevoelens voor Onesimus, het ging hem aan het hart. Het zinsdeel “Neem hem bij je” aan het einde van vers 12 is omstreden, omdat het niet in alle handschriften staat. We vinden het echter ook in vers 17 waar het onomstreden is. De uitnodiging van Paulus aan Filemon om Onesimus aan te nemen, of bij zich te nemen, gaat dieper dan wij hiermee in het Nederlands uitdrukken. Hetzelfde woord wordt gebruikt voor het tot zich nemen (>innemen) van voedsel (Hand.27:33,36). Ook hierin is Christus ons voorbeeld:
Romeinen 15
7 Daarom, neem elkaar tot je, zoals ook Christus jullie tot zich nam tot heerlijkheid van God.