In de vorige blog zagen we dat het Hebreeuwse sheol en het Griekse hades synonieme begrippen zijn. Als we de betekenis van de begrippen naast elkaar leggen, zien we dat in de dood geen bewustzijn is, geen wetenschap, geen overleg en dat de dood een onzichtbare ‘plaats’ is.
vertalingen
Het woord hades komt tien keer voor in het nieuwe testament en wordt alleen in de Statenvertaling (consequent) vertaald met hel. De Herziene Statenvertaling geeft het woord op drie verschillende manieren weer: hel, rijk van de dood en graf. De NBG en NBV vertalen alle keren met dodenrijk. Ook hier vinden we weer een groot verschil tussen de diverse vertalingen, want het maakt nogal wat uit of we zeggen: mijn oma is in het dodenrijk, of dat we zeggen: mijn oma is in de hel.
onvertaald
Opmerkelijk is dat de Telos vertaling het woord onvertaald laat. In de voetnoot bij de eerste keer dat het woord voorkomt (Matth.11:23), zegt men dat het overeenkomt met sheol en dat het woord moet worden onderscheiden van Gehenna.
dood en dodenrijk
In Openbaring komen we vier keer de frase de dood en het dodenrijk (de dood en de hades) tegen (1:18; 6:8; 20:13, 14). Dit zou opgevat kunnen worden als een hendiadys, een stijlfiguur waarbij men één ding bedoelt, maar dit met twee woorden zegt. Het woord ‘en’, kan dan gelezen worden als ‘namelijk’. Dood en hades zijn geen synoniemen, maar worden verbonden, omdat ze aan elkaar gekoppeld zijn. Dood is de toestand die intreedt als het leven voorbij is, bij dodenrijk (>hades), denken we aan de personen die dood zijn.
Bij het gericht van de grote witte troon, lezen we dat de doden voor die gelegenheid opgewekt worden om geoordeeld te worden
Openbaring 20
13 En de zee gaf de doden, die in haar waren, en de dood en het dodenrijk (>hades) gaven de doden, die in hen waren; en zij werden geoordeeld, een ieder, naar hun werken.
14 En de dood en het dodenrijk (>hades) werden in het meer van het vuur geworpen. Dit is de tweede dood: het meer van het vuur.
15 En indien van iemand niet werd bevonden, dat hij geschreven is in het boek van het leven, werd hij in het meer van het vuur geworpen.
In vers 14 staat dat de dood en de hades in het meer van het vuur worden geworpen, dat is de tweede dood. Daarmee is gezegd dat de dood wordt voortgezet in het meer van vuur en vandaar dat dit genoemd wordt: de tweede dood.
de gelijkenis van de rijke man en Lazarus
Als het gaat om het begrip hades, mag het niet onvermeld blijven dat we dit begrip ook tegenkomen in de gelijkenis van de rijke man en Lazarus. In tegenstelling tot wat we in de Tenach lezen over de doden, vinden we in deze gelijkenis dat er wél overleg is in het dodenrijk. En ook is er sprake van emoties en pijn, en van bijvoorbeeld ogen, vingers, enz.
niet luisteren naar Mozes en de profeten
Deze gelijkenis sprak de Heer uit tot de leidslieden van het Joodse volk om hen duidelijk te maken dat zij niet luisterden naar ‘Mozes en de profeten’. Het is geen weergave van de werkelijkheid, maar een vertelling waarin de Heer de spot drijft met de mythen en menselijke overleveringen die de Farizeeën en Schriftgeleerden onderwezen. In de serie wat is de dood? hebben we deze gelijkenis besproken. Zie onderstaande links.
de rijke man en Lazarus (1)
de rijke man en Lazarus (2)
de rijke man en Lazarus (3)