de Samaritaanse vrouw

In Johannes 4 staat een bekende geschiedenis over de ontmoeting tussen Jezus en de  Samaritaanse vrouw. Ook deze geschiedenis is rijk aan symboliek en betekenis. Het is een schitterend plaatje van onze tijd, waarin het Joodse volk terzijde is gesteld en waarin God zich een volk verzameld uit de natiën (Hand.15:13). We lezen in Johannes 4:

3 Hij verliet Judea en Hij vertrok weer naar Galilea.

hun verwerping
De Heer verlaat Judea, een uitbeelding van wat Paulus in Rom.11:15 noemt: hun verwerping. Het Joodse volk staat door hun misstap (Rom.11:11) tijdelijk aan de kant, omdat God een veel groter plan heeft, dan slechts met één volk: de verzoening van de wereld (Rom.11:15).

Galilea
Galilea is afgeleid van het woord Gilgal (ook een plaatsnaam), dat omwentelen betekent, of wiel. Het heeft van alles met wedergeboorte te maken, denk aan de steen van het graf van Jezus, die werd weggewenteld. De discipelen ontvangen na de opstanding van Christus dan ook de instructie dat zij naar Galilea moeten gaan (Matth.28:10). Daar zal de opgewekte Christus zich aan hen openbaren, een voorafschaduwing van hoe in de toekomst de Heer zich zal openbaren aan Zijn volk.

4 En Hij moest door Samaria gaan.
5 Hij kwam dan bij een stad in Samaria, Sichar genoemd, dicht bij het stuk grond dat Jakob zijn zoon Jozef gegeven had.

Dan die korte, maar veelzeggende mededeling dat Hij door Samaria moest gaan. Tussen het moment van de terzijdestelling van het Joodse volk en Zijn openbaring aan hen in heerlijkheid, verblijft de Heer in Samaria. De Samaritanen zijn een volk dat ontstaan is door vermenging van andere volkeren met Israëlieten, heidenen dus. Het doorgaan van de Heer door Samaria beschrijft onze tijd, Christus onder de natiën (Kol.1:27).

Sichar en Jozef
De geschiedenis speelt zich af in Sichar. Het is onomstreden dat dit Sichem betreft. Ook deze plaatsnaam verwijst ons naar de beëindiging van het oude verbond en de komst van het nieuwe. En dan nog die vermelding van Jozef. We struikelen over de details die uitvoerig worden genoemd. Jozef, de eerstgeborene van Jakob, is de vader van Efraïm, die van Jakob de eerstgeboorte zegen mee kreeg (Gen.48:17-19). Efraïm zou worden tot een volheid van natiën (:19) wat ook gebeurde. Efraïm als aanduiding van het tien stammenrijk verdween grotendeels onder de natiën en uit die natiën wordt in onze tijd de ecclesia verzameld.

twee dagen
Later wanneer de Samaritaanse vrouw in de stad gaat vertellen van haar ontmoeting met de Messias, geloven er velen (:39). Jezus blijft vervolgens twee dagen in Samaria (vers 40 en 43). Dit is een uitbeelding van de periode van verborgenheid waarin wij leven. (vergelijk 2 Petr.3:8).

God openbaart Zijn Zoon onder de natiën, buiten het zicht van Israël. De twaalf discipelen zijn dan ook niet bij de ontmoeting van de Heer met de Samaritaanse vrouw. Een ander opmerkelijk detail is dat Jezus zich bekendmaakt aan deze vrouw als de Christus.

25 De vrouw zei tegen Hem: Ik weet dat de Messias komt (Die Christus genoemd wordt); wanneer Die gekomen zal zijn, zal Hij ons alles verkondigen.
26 Jezus zei tegen haar: Ik ben het, Die met u spreek.

Opmerkelijk, zeker voor wie de evangeliën kent. Daarin verbied Jezus herhaaldelijk Zijn discipelen dat zij bekend zouden maken dat Hij de Christus is, maar aan deze vrouw openbaart Hij wel wie Hij is. Ze is hiermee een beeld van de Gemeente van Eerstelingen, degenen aan wie Christus zich als eerstelingen bekend maakt.

Redder van de wereld
In deze tijd is Israël verworpen en is Gods handelen gericht op de verzoening van de wereld (Rom.11:15). Deze periode van verborgenheid duurt ongeveer tweeduizend jaar (2 Petr.3:8). Buiten het zicht van Israël komen heidenen tot geloof in de Redder van deze wereld!

40 Toen dan de Samaritanen bij Hem gekomen waren, vroegen zij Hem bij hen te blijven, en Hij bleef daar twee dagen.
41 En er kwamen er nog veel meer tot geloof, vanwege Zijn woord,
42 en zij zeiden tegen de vrouw: Wij geloven niet meer om wat u zegt, want wijzelf hebben Hem gehoord en weten dat Híj werkelijk de Redder van de wereld is, de Christus.